اتاق تاریک ؛ نگاهی به مجموعه عکس آبلاردُ مُرل

ارزشهای فراموش شده

اتاق تاریک یا Camera Obscura به محفظه ای با تاریکی مطلق اطلاق میشود که تنها یک روزنه کوچک برای ورود نور بدان وجود داشته باشد . نور ورودی ، همراه خود تصویر مقابل روزنه را هم به درون محفظه می آورد و تصویری وارانه از هرآنچه درمقابل روزنه قرار دارد میسازد . قدیمی ترین یافته ها در مورد اتاق تاریک که امروزه میدانیم از قوانین فیزیک نور پیروی میکند ، متعلق به مو- تی ، فیلسوف چینی است که 4 قرن قبل از میلاد میزیسته است . در طی قرن ها ، دانشمندان زیادی تلاش کرده اند این پدیده را به نوعی در خدمت بشر درآورند . این تلاشها را میتوان قدمهایی در راه اختراع تصویرنگاری دانست . در قرن هفدهم اتاق تاریک به شکل جعبه ای در آمد که نقاشان برای گرته برداری از سوژه های خود از آن بهره میبردند .

فایل پیوست 23165

در قرن هجدهم میلادی و با پیشرفتهای حاصل شده در علم شیمی ، مواد حساس به نور کشف شدند و با اضافه شدنشان به اتاق تاریک ، عکاسی اختراع شد . امروزه تنها افرادی که در زمینه عکاسی مطالعه دارند میدانند که هنوز هم دوربینهای عکاسی بر پایه همان اتاق تاریک کار میکنند ، اما شاید خیلی از همانها هم دقیقاً ندانند چه اتفاقی درون این محفظه تاریک رخ میدهد . جدای از مطالب تئوری ، درون دوربین عکاسی بودن ، و دیدن آنچه رخ میدهد ، باید تجربه بسیار جالبی باشد . آبلاردُ مُرل ، عکاس کوبایی الاصل امریکایی ، در مجموعه عکسی که آنرا "اتاق تاریک" نام نهاده ما را به درون دوربین عکاسی میبرد .

در سال 1991 ، مُرل ، با پوشاندن پنجره های یکی از اتاقهای خانه اش ، آنرا به اتاق تاریک تبدیل میکند و با ایجاد یک روزنه کوچک ، تصویر فضای جلوی خانه در اتاق ایجاد میشود . سپس با یک دوربین قطع بزرگ ، و با نوردهی چند ساعته این تصویر را ثبت میکند .

فایل پیوست 23167

این درآمدی است بر عکسهایی که او طی چندین سال ، با همین تکنیک ثبت کرده و در سال 1995 در قالب کتاب A Camera in a Room و بعدتر در سال 2004 در کتاب Camera Obscura بچاپ رسانده است . برای ثبت تصاویر ، او سفرهای زیادی انجام میدهد . میدان تایمز ، ساختمان امپایر استیت ، پارک مرکزی نیویورک ، برج ایفل ، موزه هنر فیلادلفیا ، مناظری از هاوانا ، ونیز ، لندن و ... ، همه و همه را به درون اتاق تاریک هتل یا آپارتمان کوچکی که به همین منظور اجاره کرده میکشاند و از آنها عکس برمیدارد . تا سال 2006 ، عکسها بصورت سیاه سفید و وارانه ثبت شده اند و برای بهبود شارپنس از یک لنز در محل روزنه استفاده شده است؛ از آن به بعد ، تصاویر رنگی هستند و برخی عکسهای متأخرتر ، با کمک منشور وارانگی هم ندارند .

فایل پیوست 23168

در بیشتر عکسها ، اثاث و وسایلی در اتاق دیده میشود . تخت خوابی بهم ریخته ، صندلی راحتی ، کتابخانه ، نرده بان ، قاب عکس و غیره . مُرل اتاقهای تاریک را چیدمان نموده و آنها را در خدمت بیان عکاسانه خود درآورده است . در این تصاویر او خواسته دنیای عظیم بیرون را به اتاق کوچکی بیاورد که زندگی در آن جریان دارد ؛ برج ایفل و امپایر استیت را بروی تخت خواب خود بخواباند ؛ یا گنبد با شکوه کلیسای سالوُت ونیز را در آینه اتاقش نگاه کند .

فایل پیوست 23169

این همانکاری است که عکاسی برای ما انجام میدهد . در زندگیمان جاری و ساری است و شکوه دنیا را به اتاقی می آورد که در آن زندگی میکنیم . این معجزه ی عکاسی است . مُرل به یادمان می آورد که میتوانیم ایفل را روی دیوار اتاق خوابمان تماشا کنیم ، با اینکه هرگز پاریس نبوده ایم ؛ کافی است ایفل درون اتاق تاریک دوربینی جا شده باشد تا بتوانیم هرجای دنیا که هستیم از تماشایش لذت ببریم . این یک ادای دین به عکاسی است . یک ارزشگذاری مجدد است برای پدیده ای که امروزه با وجود امکانات بی شمار تصویربرداری دیجیتال ، کم اهمیتر از همیشه جلوه میکند و به عادیترین چیزها نزد مردم تبدیل شده است .
این یادآوری زندگی است .

نویسنده : احمد آبایی

---------------------------------------
منابع : ویکی پدیا / سایت آبلارد مُرل

فصلنامه حرفه هنرمند در آخرین شماره خود (40) پرونده مفصلی درباره مُرل ترتیب داده و به کنکاش در زندگی ، شیوه کار و نوع نگاه او پرداخته است .

مجموعه فوق العاده‌ای است. توجه دوستان را به آن چند سطر پایانی متن جناب آبایی جلب می‌کنم تا با دقت در آن، مجددا عکس‌ها را ببینند. همچنین اگر برای دوستان مقدور است، مطالب مرتبط با این مجموعه عکس را در حرفه هنرمند بخوانید. هم از لحاظ تکنیکی جالب است (مُرل در ابتدا از دوربین‌های غیردیجیتال استفاده می کرد و مجبور به نوردهی‌های چند ساعته بوده ولی بعدا با دوربین دیجیتال و ایزو بالا توانسته با نوردهی را به چند دقیقه برساند) و هم از جهت زیباشناسی و فکری که پشت این مجموعه بوده است.

با تشکر از جناب آبایی
اندازه عکسها را تنظیم کردم که آسان‌تر و بهتر دیده شوند

بسیار عالی بود
فقط خیلی علاقه دارم بدونم این روزنه در چه اندازه ای هست و چه نوع لنزی رو برای این کار استفاده کرده است
تجربه این کار لذت بخش خواهد بود

نقل قول:

---

نوشته اصلی توسط m.a.i

بسیار عالی بود
فقط خیلی علاقه دارم بدونم این روزنه در چه اندازه ای هست و چه نوع لنزی رو برای این کار استفاده کرده است
تجربه این کار لذت بخش خواهد بود

---

با سلام
برای اولین تجربه ، قطر روزنه حدود 9 میلیمتر بوده و زمان نوردهی 8 ساعت در حالی که از بسته ترین دیافراگم ممکن دوربینهای لارج فرمت (f64) استفاده کرده.
در مورد لنزش چیزی پیدا نکردم متاسفانه
در مورد کارهای اولیه اش که با نگاتیو انجام میشده ، معمولاً روش کاریش آزمون خطا بوده و چندین بار اجرای آزمایشی میکرده تا به نتیجه مطلوبش برسه...

کمرا آبسکیورا (بخشی از مصاحبه چاپ شده آبلاردُ مرل در نشریه شماره 40 حرفه هنرمند)
عکسهای این مجوعه را اینجا ببینید .
-----------------
چطور پروژه اتاق تاریک را شروع کردید؟

در میانه سالهای 1980 که عکاسی درس میدادم برای نشان دادن ریشه های عکاسی ، با تاریک کردن فضای کلاس درس و ایجاد یک روزنه ی کوچک روی پنجره ، آن را به یک اتاق تاریک عظیمی تبدیل میکردم . یک روز همانطور که در حال ترک ساختمان بودم فکر کردم از تصویری که بر روی دیوارها تشکیل میشود عکس بگیرم ؛ کاری که کسی تا آن موقع انجام نداده بود . اولین عکس را در 1991 در اتاق پذیرایی خانه ام گرفتم . (عکس اول پست اول تاپیک)

هنوز هم احساس سحر و شگفتی را که با قدم گذاشتن به اتاق های جادویی شما تجربه کردم به خاطر دارم و شاهد روند پیچیده ی خلق یکی از عکسهایتان بوده ام ؛ میدانم که فراهم ساختن همه تمهیدات لازم برای شروع کار ، روزها به طول می انجامد . ممکن است برای خوانندگان ما مراحل مختلف روند کار خود را از نحوه دسترسی به اتاقها تا چگونگی انتخاب محل و در نهایت خلق تصویر ، نحوه تعیین محل سوراخ جهت ورود نور بر روی پنجره تیره شده و نحوه چینش مجدد اتاق را شرح دهید.

معمولاً منظره جالبی را پیدا میکنم و سپس به دنبال اتاقی میگردم که به آن منظره مشرف باشد ؛ اتاقی که خیلی تاریک نباشد و دیوار روبرویی اش هم به اندازه کافی بزرگ باشد . پس از یافتن خانه ای با اتاق مناسب ، پنجره ها را با پلاستیک تیره میپوشانم تا فضا کاملاً تاریک شود ؛ قدم بعدی ایجاد روزنه ای کوچک جهت ورود نور و تصویر منظره بیرون به داخل اتاق است . این تصویر در واقع بازتابی وارانه است . برای ایجاد این تصویر لنزهای مخصوصی را روی پنجره قرار میدهم تا تصاویر منعکس شده دقیقتر و روشنتر باشند . پس از انجام این مراحل، دوربین قطع بزرگی را در اتاق قرار داده و بر روی دیواری که تصویر بر روی آن افتاده است فوکوس میکنم ؛ قدم آخر نوردهی طولانی از اتاق و این تصویر وارانه روی دیوار است . نوردهی گاهی ممکن است 8 ساعت طول بکشد .

به نظر میرسد زمان زیادی برای خلق این تصاویر صرف میکنید ، درسته ؟ آن مدتی را که باید منتظر تمام شدن نوردهی طولانی باشد چگونه می گذرانید ؟

در آثار قدیمی ترم نوردهی بر روی نگاتیو ساعتها وقت میبرد .معمولاً در طول مدت نوردهی از اتاق خارج میشدم و مشغول کارهای دیگرم میشدم . ولی حالا که از دوربینهای دیجیتال استفاده میکنم نوردهی چند دقیقه بیشتر طول نمی کشد . نویی این روش جدید در آن است که می توانم نور ، احساسات و لحظات مشخص تری را به تصویر بکشم که پیش از این با فیلم ممکن نبود .

-------------------
پایان بخش اول

خیلی خوب بود
متشکر ازشما

در همون سایت روش کار خودش رو در قالب dvd منتشر کرده
تریلر این فیلم رو می تونید اینجا مشاهده کنید
اما از بد شانسی قسمت های مهم فیلم رو نشون نمیده
البته فقط در رابطه با این روش عکاسی نیست

بخش دوم مصاحبه چاپ شده آبلارد مرل در نشریه حرفه هنرمند
-------------------------------------------------------------------------------
چه معیاری باعث میشود که عکس گرفته شده را نگه دارید یا دور بریزید ؟ و اینکه تا حالا پیش آمده که کارتان خراب شود ؟

خیلی کم پیش می آید که نتیجه کار خراب شود چون زمان زیادی را برای آماده ساختن چیزی که می خواهم ، صرف می کنم . بنابراین آخرین تصویر همان چیزی است که میخواهم ؛ مگر اینکه بابت رفتن نور خورشید و یا باز شدن اتفاقی در اتاق ، عکس خراب شود !

شما بسیاری از عکسهای محموعه کمراآبسکیورا را در ایتالیا و در شهرهای ونیز ، فلورانس و رم گرفته اید. آیا بین آثار خود و پیشینیان نقاط مشترکی می بینید؟ آیا خود را یک عکاس مستند می دانید ؟

با اینکه بسیاری از جاهای ایتالیا را ندیده ام ، اما این کشور را دوست دارم . آنچه مردم درباره نور آنجا می گویند درست است . بخشی از هدف من بازدید از محل هایی مانند کلوسیوم و پانتئون در رم ، کلیسای سانتا ماریا دلا سلوته در ونیز ، قصرهای فلورانس و سپس عکاسی از این مکان ها از زاویه ای جدید است . می خواستم جان تازه ای به این کلیشه بدهم . تصاویر من ناشی از تخیلند و از این منظر مستند نیستند . اما در عین حال این تصاویر بر اساس نور روز و عناصر موجود و طی روندهای کاملاً ساخته شده اند .

تقریباً همزمان با ورودتان به ایتالیا به سراغ عکاسی رنگی رفتید . این همزمانی ، تصادفی بود یا اینکه نور ایتالیا مسبب این تغییر شد؟نظرتان درباره گذار به عکاسی رنگی چیست ؟

اولین تصویر رنگی متعلق به مجموعه اتاق تاریک را در موزه هنر فیلادلفیا گرفتم ، اما بلافاصله بعد از آن راهی ونیز شدم . بله ، نور ایتالیا مرا واداشت تا عکاسی رنگی را ادامه بدهم . من با آسانی تن به تغییر نمیدهم ؛ اما اگر تصمیمی بگیرم آن را بی ملاحظه و صد در صد عملی می کنم . سال ها بود به روش سیاه و سفید عکاسی می کردم ، در نتیجه حس کردم تا جایی که امکان داشته از قابلیت های این تکنیک استفاده کرده ام . با کشف رنگ در عکاسی ، احساس جوانی و لذت بیشتری در من ایجاد شده . احساس موجود در عکس های جدیدم را دوست دارم . به ایستادن میان یک باغ می ماند .
---------
پایان