طی قرن بیستم فیلمها و برنامهی های تلویزیونی بر روی انواع گوناگونی از فیلمهای نگاتیو ضبط میشدند. عمده فیلمهای این دوره توسط فیلمهای قطع 35 میلیمتری گرفته میشد (یعنی قطر نگاتیو فیلم 35 میلیمتر است).
حتی در بعضی از پروژهها که بودجهی کافی داشتند از فیلمهای 65 یا 70 میلیمتری استفاده میکردند. برنامههای تلویزیونی هم معمولاً با فیلمهای 16 میلیمتری تولید میشدند و برنامههایی که بودجهی بسیار کمی داشتند از نگاتیوهای 8 میلیمتری استفاده میکردند. عکس زیر اندازهی نسبی فیلمهای استاندارد و رایج آن دوران را نشان میدهد.
موضوعی که راجع به نگاتیو فیلم وجود دارد این است که "رزولوشن” یا قدرت تفکیک نگاتیو فیلم فوقالعاده زیاد است. کلمهی رزولوشن را به خاطر این برجسته کردهایم چون بهطور تکنیکی چنین مفهومی که در مورد فیلمها و دستگاههای ضبط و پخش دیجیتال به کار میبریم، برای فیلمهای نگاتیو صدق نمیکند. نگاتیو فیلمها پیکسلی ندارند که بشود آنها را شمرد و چیزی مانند شبکهی الئیدیهای قرمز و آبی و سبز در آنها وجود ندارد.
فیلمها در عوض بهاصطلاح رنگدانه دارند. نحوهی کارکرد فیلم بدین شکل است که در هنگام قرار گرفتن آن در معرض نور، امولسیون شیمیایی موجود بر روی نگاتیو فیلم تغییر ماهیت داده و صحنهی موجود در برابر لنز دوربین را با دقتی باورنکردنی ثبت میکند. مدتها پیش از بحثوجدل دربارهی اینکه یک دوربین دیجیتال چند میلیون پیکسل را میتواند ثبت کند، حتی سادهترین دوربینها توانایی ضبط میلیونها میلیون پیکسل به فرم فیلم را داشتهاند که حاصل آن تصویری با جزئیات فراوان است.
شاید از خود بپرسید راجع به چه مقدار جزئیات صحبت میکنیم؟ خوب به دلیل اینکه ویدئوها و عکسهای دیجیتالی آنالوگ نیستند! درنتیجه اصلاً نمیتوان گفت که یک فیلم آنالوگ با اندازهی X دارای قدرت تفکیکی بهاندازهی Y است. و البته این موضوع در طول سالها سوژهی بحثهای زیادی بوده است. ما بدون اینکه وارد این بحث شویم به بررسی جواب سؤال خود میپردازیم.
این نکته را هم در نظر داشته باشید که درست است که میزان قدرت تفکیک برای یک نگاتیو بهخودیخود صادق نیست اما زمانی که فیلم را توسط دستگاههای اسکنر به فرمت دیجیتال درآوریم میتوانیم راجع به رزولوشن آن صحبت کنیم.
نگاتیوهای قطع 35 میلیمتری که در اکثر فیلمهای قدیمی استفادهشدهاند را میتوان دارای کیفیتی بهاندازهی 20 مگاپیکسل و بیشتر در نظر گرفت. میتوان حدس زد که فیلمهای قطع 65 و 70 میلیمتر که کمتر استفاده میشدهاند قدرت تفکیکی بهاندازهی دو برابر فیلمهای 35 میلیمتری داشته باشند. یعنی چیزی در حدود 30 تا 40 مگاپیکسل.
فیلمهای استاندارد 16 میلیمتری تقریباً مساحتی بهاندازهی نصف فیلمهای 35 میلیمتری دارند و قدرت تفکیک آنها را میتوان حولوحوش 10 مگاپیکسل یا بیشتر در نظر گرفت. فیلمهای 8 میلیمتری که بیشتر خاطرات خانوادگی بر روی آنها ضبط میشد و یا فیلمهای کم بودجه از آنها استفاده میکردند، دارای کیفیتهای مختلفی بودند اما بسته به ابزار و وسایل استفادهشده برای فیلمبرداری و کیفیت نگاتیو فیلم میتواند قدرت تفکیکی بین 1 تا 5 مگاپیکسل داشته باشد.
باوجوداینکه فیلمهای نگاتیو و ویدئوهای دیجیتال رسانههای یکسانی نیستند اما اعدادی که در بالا آورده شده است بهعنوان یک چارچوب مرجع برای مقایسهی این دو مدیوم به کار میآیند؛ البته نه به این دلیل که در واقعیت این تبدیل انجامشده باشد بلکه به این دلیل که ابزاری به ما میدهد تا مقایسه کنیم که چه میزان اطلاعات در یک فریم از یک فیلم نگاتیو در مقایسه با یک فریم از فرمت مدرن اچدی تی وی وجود دارد.
قدرت تفکیک یک فیلم 1080p را اگر بخواهیم با مقیاس مگاپیکسل اندازه بگیریم عددی نزدیک به 2 مگاپیکسل میشود (حاصلضرب طول یک فریم آن یعنی 1920 در عرض آن 1080 که نزدیک به 2 میلیون میشود). حتی ویدئوهای با کیفیت 4K که این روزها کیفیت عالی و نماهای نزدیک به واقعیت آنهمه را مسحور خودکرده است، تنها قدرت تفکیکی نزدیک به 9 مگاپیکسل در هر فریم از تصویر خود ارائه میدهد.
درنتیجه آشکار است که فیلمهای 35 میلیمتری که با ابزار با کیفیت آن دوران فیلمبرداری شدهاند اگر با وسایل مدرن اسکن شوند میتوانند کیفیتی حتی بیش از 20 مگا پیکسل داشته باشند و اینکه استودیوهای فیلمسازی، با فرض اینکه نگاتیوهای اصلی فیلمهای خود را بهدرستی نگهداری کرده باشند، به چه سهولتی میتوانند آنها را با کیفیتی بینظیر در مقایسه با نسخههای منتشرشده بر روی نوارهای ویدیویی قدیمی VHS دههی 80 و دیسکهای DVD دههی 90 میلادی، دوباره عرضه کنند.
حتی برنامههای تلویزیونی هم که با فنّاوری آنالوگ رایج آن سالها تولیدشدهاند در هر فریم خود به میزان کافی جزئیات دارند که بتوان با این شیوهی جدید محتویات استاندارد آنها را به محتوای اچدی تبدیل کرد و با فرض اینکه برای شرکتهای فیلمسازی توجیه اقتصادی داشته باشد، در آینده امکان دارد با فرمت 4K هم عرضه شوند.
برای مقایسه و نمایش قدرت پروسهی تبدیل فیلمهای قدیمی که در اصطلاح ری مسترینگ گفته میشود، در اینجا نگاهی میاندازیم به دو تصویر از یک صحنهی فیلم بن هور. تصویر اول از نسخهی DVD این فیلم برداشتهشده است. توجه کنید که برای تهیهی نسخهی DVD هم نگاتیو فیلم تمیز و اصلاحشده و مورداستفاده قرارگرفته است. اما همانطور که میبینید فرمت DVD محدودیتهای واضحی دارد.