درود..
این سوالی که مطرح فرمودید بقدری کلی یا بقول کافران(!) general است که جواب دادن به آن بضاعت(توانایی) فکری و زمانی می خواهد..بنده با توجه به تجربه شخصی خودم می توانم برایتان صحبت کنم و چون باز بقول مُلحِدان(!) subjective است،ممکن است که کاملا درست نباشد که طبیعتا دوستان و کاربران داناتر در گشودن هرچه بهتر آن و واکاوی روان تر مطلب خواهند کوشید..
اما در مورد پاسخی بر سوال شما،ابتدا ذکر مقدمه ای لازم است..
حتما نیک می دانید که DOF بیشترین کارایی را در شارپنس یا وضوح بیشتر تصویر بازی می کند..بخصوص در مورد عکاسی از طبیعت این امر اهمیت بیشتری دارد،چراکه می خواهیم وضوح تصویر بیشتر و بعبارتی عمق میدان بهتری داشته باشیم..از آن طرف هرچه عمق میدان کمتر یا به اصطلاح shallow تر می شود،از وضوح تصویر کاسته می شود و از طرف دیگر بوکه بهتری(نسبتا واضح تر) و بیشتری ارائه می دهد که در عکاسی پرتره اهمیت بیشتری دارد و قصد ما این است که سوژه یا مدل را از حالت مسطح یا flat بودن درآوریم..
از طرف دیگر حتما مطلع هستید که هرچه اف استاپ از نظر عددی بزرگتر می شود،از میزان بوکه کاسته می شود و بر وضوح تصویر و در نتیجه عمق میدان هم افزوده می شود..یعنی بعبارت ساده تر وقتی با اف استاپ 5.6 الی 8 که اصطلاح بی دینان(!) بر آن sweet spot است عکاسی می کنیم،وضوح تصویر بیشتری داریم و سراسر کادر عکس ما عموما وضوح بسیار خوبی خواهد داشت..آیا این به معنی آن است که وقتی با اف استاپ بالای 11 عکاسی می کنیم،وضوح بیشتری خواهیم داشت؟طبیعتا بله،هرچند اختلاف کیفیت تصویر مابین اف استاپ 1.8 تا 5.6 الی 8 بسیار بیشتر به چشم می آید تا مثلا اختلاف وضوح بین اف استاپ 8 الی 16...البته فراموش نکنیم که کادر کوچک تری و بقولی narrow تری خواهیم داشت.
منتها چرا می گویم که سوال شما بسیار کلی است؟ چون چندین متغیر وجود دارد که جواب دادن به هریک می تواند پاسخ روشن تری عاید مان سازد..چون شما مثلا باید مشخص کنید که منظورتان عکاسی در کدامین ژانر(دسته بندی) است؟ مثلا ژانر طبیعت یا ژانر پرتره؟آیا کادر بندی ثابتی را در نظر می گیرید یا خیر..آیا فاصله از سوژه را تغییر می دهید یا خیر..آیا می خواهید ترکیب تمام قد از مدل یا سوژه خود عکاسی کنید یا کادر بسته تری در نظر دارید...آیا می خواهید حین عکاسی با سوژه یا مدل خود برای گرفتن حالات مختلف چهره یا بدن براحتی ارتباط برقرار کنید یا می خواهید از راه دور عکاسی کنید؟
اگر اصلا موارد یاد شده بالا برایتان اهمیتی ندارد و صرفا می خواهید یک پاسخ تئوری بر پرسش تان بیابید،می توانید از تارنماهای موجود در فضای مجازی استفاده کنید.مثلا با مراجعه به سایت زیرین می توانید از نظر تئوری به میزان مورد نظر خود دست یابید.کافی است که دوصفحه از تارنمای مزبور را باز کنید و با بازی با گزینه های موجود به میزان اختلاف DOF موجود پی ببرید:
Online Depth of Field Calculator
با مراجعه به سایت مزبور با کمی اغماض درخواهید یافت که تقریبا از نظر تئوری عمق میدان هردو لنز تا حد زیادی بیک اندازه می رسد،هرچند در عمل موضوع به این راحتی بدلایل یاد شده قبلی جواب سهل و آسانی بخود نمی گیرد..
مثالی خدمت شما عرض کنم..بنده با لنز جدید پرایم 105 میلیمتری نیکون و همچنین لنز 200-70 نیکون(آخرین ورژن)تقریبا در همان فوکال لنت مشابه در حال عکاسی از سوژه بودم..متوجه شدم که در اف استاپ بازتر یعنی 2.8،لنز زوم بوکه کمی بهتری فراهم می کند ولی صورت سوژه را کمی فشرده یا compress می کند.وضوح تصویر در هردو تقریبا یکسان بود..با این تفاوت که لنز زوم وضوح تصویر کمتری(ناچیز و قابل اغماض) داشت..با کادر بندی ثابت و بالاتر بردن اف استاپ به sweet spot تقریبا این مشکل حل شد.
طبیعتا اگر با ورژن های قبلی لنز زوم نامبرده بخواهم مقایسه کنم،مشکل focus breathing هم اضافه میشد..در این وضعیت در بازه انتهایی تله لنز زوم،عملا بازه کمتری را داریم(حدود 160 میلیمتری بجای 200 میلیمتری)و طبیعتا بر نتیجه گیری ما هم اثر می گذارد..
در مثالی دیگر،هنگامی که با لنز پرایم 200 میلیمتری با اف استاپ 2(اجاره ای) عکاسی می کردم،متوجه شدم که در این اف استاپ گوشه های تصویر از وضوح تصویری بسیار کمتری برخوردار است ولی دایره وسط لنز شارپنس فوق العاده ای داراست که طبیعتا در عکاسی منظره امری بشدت مخرب است و باید از اف استاپ های بسته تر استفاده کرد ولی در ژانر پرتره فوق العاده است و کارایی بسیار بسیار خوبی دارد..در مقایسه لنز 200 میلیمتری پرایم نیکون و سیگمای 135 میلیمتری (اجاره ای)در باز ترین اف استاپ ممکن،گوشه های کادر شارپ تری در لنز سیگما دیده می شود،ولی از نظر وسط کادر،نیکون حرف اول را در عکاسی پرتره می زند..بنابراین نکته دیگری که می خواهم بگویم آنکه بهتر است لنز پرایم را با پرایم مقایسه کنید..ضمن اینکه بوکه لنز نیکون فوق العاده است تا لنز سیگما(نظر و تجربه شخصی)در همان اف استاپ پایه..نیکون می داند برای چه منظوری لنز 200 میلیمتری را طراحی کرده است و به چه منظور..
اگر بخواهیم در بازترین اف استاپ شارپنس از یک گوشه کادر تا گوشه دیگر کادر داشته باشیم،و منظورمان عکاسی اسپورت(ورزشی)،پرتره یا حیات وحش یا حتی طبیعت باشد،لنز 300 میلیمتری یک epic lens یا همان مثال نمونه محسوب می شود..فراموش نکنیم که تمامی تجارب فوق با بدنه نیکون D850 حاصل شده است و اگر دوربین دیگری را مدنظر داشته باشیم،موضوع کمی متفاوت تر خواهد بود..
در ضمن تا فراموش نکرده ام عنوان کنم که لنز سیگمای مزبور کمی از نظر سرعت فوکوس کندتر از لنز زوم 200-70 بنده عمل کرد..این یعنی اگر سوژه شما در محل عکاسی ثابت است،مشکلی نخواهید داشت،ولی اگر حرکت کند،به مشکل در حین عکاسی جهت تعقیب سوژه با دوربین برخواهید خورد.
از بابت نبود لرزه گیر نیز،بازهم به ژانر عکاسی شما وابسته خواهد بود..با توجه به اینکه لنز سیگما سریع تر(دارای اف استاپ کمتر) است،در هوای تاریک تر اگر بخواهید عکاسی کنید،بازهم اگر سوژه ثابت تر باشد،نتیجه بهتری خواهید برد..فلسفه لنز سریع تر در آن است که بتوانید بدون استفاده از تریپاد(پایه دوربین)بر روی دست بخصوص در تاریکی نسبی بدون بالاتر بردن سرعت و گاه ایزو (موارد خاص)عکاسی کنید..حال اگر لرزه گیر هم باشد که فوق العاده خواهد بود..ولی با این لنز نسبتا سنگین سیگما، مشکل فوکوس نشدن و از دست دادن چندین شات را بسته به شرایط تان در حین عکاسی احتمالا خواهید داشت(تجربه شخصی)..بنده اکنون بخاطر ندارم دقیقا با چه سرعتی عکاسی کردم،ولی بیادم مانده که نتیجه بر روی تریپاد(پایه دوربین)با لنز سیگما بهتر از آب درامد..
نکته آخر که ممکن است تعجب کنید اگر بگویم آنکه بنده شارپنس لنز های سیگما را در کارم عموما نمی پسندم که بنظرم کمی اغراق گونه است و کمی خارج از دید طبیعی انسان..بنده اجازه می دهم که کمی تصاویرم از شارپنس کمتری برخوردار باشند،بخصوص در عکاسی پرتره در موارد خاص..تصور کنید که یک فرد محترم کهن سال به تصویر شارپ شده خود می نگرد که پر از چین و چروک است و یادآور کننده کهولت سن..اجازه می دهم عکسم وضوح کمتری بهنگام گرفته شدن در این وضعیت داشته باشد تا بعدا مجبور شوم در لایت روم با محو کردن از وضوح آن بکاهم..
امیدوارم اندک میزانی به پرسش شما، پاسخی فراهم کرده باشم.طبیعتا دوستان دیگر هم اشکالات بنده را با سعه صدر گوشزد خواهند کرد و هم بر غنای بحث خواهند افزود..
بدرود تا درودی دیگربار
