عکس شماره ۲۴

[Herati]

شهر خالی جاده خالی کوچه خالی خانه خالی
جام خالی سفره خالی ساغر و پیمانه خالی
کوچ کردند دسته دسته آشنایان اندلیبان
باغ خالی باغچه خالی شاخه خالی لانه خالی


امیر جان صبوری :شاعر معاصر هراتی

[nmroshan]

این عکس از آن جهت جالب است که هر سه نوع ارجاع نشانه شناسی را به صورت همزمان به نمایش می‌گذارد.

۱- ارجاع شمایلی (Icon): در این نوع ارجاع، نشانه موجود در عکس با موضوع بازنمایی شده، دارای شباهت ظاهری هستند. همان گونه که در نوشته دوستان خواندیم، این دو وسیله را به صورت دو جسد بیجان، یا دو فردی که در کنار یکدیگر هستند، بازنمایی شدند. این ارجاع بعلت شباهت ظاهری ایجاد شده است.

۲- ارجاع شاخصی (index): با دیدن دود به یاد آتش می‌افتیم. رابطه دود و آتش، رابطه شباهت ظاهری نیست. بلکه یکی رد پای دیگری است. در این‌جا، این دو وسیله فلزی، ارجاعی ایجاد می‌کنند به محلی که جای انسان بوده است. در واقع ما با دیدن این وسایل می‌فهمیم که انسان‌هایی در اینجا بوده‌اند و در حال حاضر نیستند.

۳- ارجاع نمادین: در این نوع ارجاع، پیام ها می‌توانند با توجه به روابط قراردادی، به موضوعات دیگری اشاره کنند. مثلا در زبان فارسی، کلمه درخت ما را به یاد <درخت> می‌اندازد ولی در زبان انگلیسی، این ارجاع به <درخت> توسط کلمه tree انجام می گردد. در این عکس، دیدن دو وسیله با آن شکل و شمایل از شکل افتاده در آن زمینه سرد و تاریک که با درختانی از بالا محاط شده‌اند، بیش از همه یادآور تنهایی و مرگ است. این ارجاع کاملا وابسته به فرهنگ، روحیات و عوامل دیگر می‌تواند متغیر باشد.

---------
ضمن تشکر از دوستانی که در این بحث شرکت کردند، برای آقای نیما مقیمی، صاحب این اثر نیز آرزوی موفقیت داریم.