اعدام میرزا رضای کرمانی - آنتون سوروگین*-هر چند عنوان این عکس، اعدام میرزا رضای کرمانی است، اما اعدام در این عکس آنتوان سِوروگین، همه چیزِ عکس نیست. در عوض، ابتدا تمام آن چیزهای دیگرِ عکس است که توجه را جلب میکند: مردانی که میروند و مردانی که میآیند، آنهاییکه هنوز به تماشای چوبه دار ایستادهاند، آن سایههای بلند، آن درختانِ دوردست و … سایه خود آنتون و دوربین و همراهانش. و حتی مُهرش بر عکس. و وقتی همه اینها را دیدیم، دوباره برمیگردیم به آن چوبه دار. حالا آن چوبه دار، هر چند در دوردست، بیشتر خود را در عکس میگنجاند. جسد میرزا، آویخته از چوبه دار به راحتی دیده نمیشود اما پس از اینکه همه عکس را دیدیم، حالا همان جسد لاغراندام میرزا نیز عکس را بالاتر میبَرَد. حالا بدون آن چوبه دار و جسد، عکس چیزی کم خواهد داشت.
حالا همه قطعات این پازل در جای خود قرار میگیرند: سایه بلند آنتوان و دوربینش همراه با آن مردم و آن چوبه دار میرزا..
آنتوان که آنقدر به عکاسی از ایران و مردمش علاقه داشت، اگر در هنگام گرفتن عکس میدانست که در سالهای آتی، آنقدر به او و عکسهایش بیمهری خواهد شد (**)، آیا باز هم چنین عکسی میگرفت؟
----
* برای دیدن اندازه بزرگتر عکس، روی آن کلیک کنید.
** بعلت ارتباطات آنتون با مشروطه خواهان، با انفجار بمبی که به دستور محمدعلی شاه انجام شد، قسمت زیادی از بایگانی شیشههای او از بین رفت. در سالهای بعد، رضا شاه نیز مقدار زیادی از آرشیو او را توقیف کرد.