بیکی از دردسرهای امروز در خرید وانتخاب تجهیزات عکاسی انتخاب لنز هست که اگر بخواهیم واقع بین باشیم از خود دوربین اهمیت بیشتری داشته و تاثیر بیشتری در خروجی عکس ها دارد.
در ابتدا همه ی کسانی که به کار عکاسی مشغول می شوند بدنبال لنز های با عدد و دامنه ی زوم بالا می روند تا شاید لنزی همه کاره در اختیار داشته باشند، در دوربین های کامپکت امروزی و در بین محصولا شرکت هایی نظیر فوجی دوربین هایی با توانایی 45 و 50 برابر وجود دارد زیرا از همین تمایل استفاده می کنند. این تفکر بنظر می رسد که در خریداران دوربین های dslr و حرفه ای هم نفوذ کرده و این روزها شاهد اقبال خریداران نسبت به این لنز ها هستیم. چون دامنه ی وسیعی از واید تا زوم و گاهی الترا زوم را پوشش می دهند.
اما آیا الزاماَ لنز زوم همه کاره و با کیفیت تمام وجود دارد؟
پاسخ قطعا منفی است- وگرنه دلیل نداشت عکاسان حرفه ای معمولاَ یک وانت لنز و تجهیزات با خود حمل کنند!
لنزهای Prime یا فیکس Fixed به لنزهای با ضریب کانونی ثابت گفته می شود که به زبان ساده آن چیزی که از دریچه ی آنها دیده می شود بزرگتر و یا کوچک تر نمی شود. (شرح مفصل در مورد لنزهای prime موجود و خارج از این مبحث است.) و برای کاربردهای متفاوت مجبور به خرید لنز های متعدد هستید. یک لنز واید یک لنز ماکرو یک لنز برای پرتر و...
سوال این است چرا وقتی با یک لنز زوم می شود تمام این کارها را انجام داد زحمت خرید این همه لنز را بخود داد؟
پاسخ را وقتی متوجه می شوید که عکس های این دو نمونه لنز را با هم مقایسه می کنید. عکسی که با لنزهای فیکس گرفته می شود شارپرتر رنگ های آن غنی تر و بوکه ها دلپذیرتر هستند!
لنز های زوم برای رسیدن به فاصله کانونی مورد نظر مجبور به حرکت دادن عدسی های خود هستند و همین باعث می شود که لنزهای فیکس از سرعت بیشتری برخوردار باشند.
یکی از مواردی که عکاسان کمی باتجربه تر از آن اطلاع دارند این استبرای رسیدن به دامنه ی فوکوس بیشتر یعنی فوکوس بین نقطه ی a----b نسبته به دوربین در حالتی که هر دو را شارپ و واضح در عکس می خواهید- مثلا وقتی می خواهید از چند گل که با فاصله پشت سر هم قرار گرفته اند عکاسی کنید و می خواهید همه واضح بوده و بوکه مد نظرتان نیست باید تا حد امکان دیافراگم را بسته و فوکوس کنید. اما در حالی که در لنز های فیکس هیچ مشکلی در این مورد وجود ندارد در لنزهای زوم و اتوماتیک امروزی که دیافراگم آن با دست قابل تنظیم نیست مـثلا همین لنز 55-18 استاندارد در برخی فواصل شما قادر به تغییر عدد دیافراگم به سمت دیافراگم بازتر نیستید، مثلا در حالت زوم لنز 55-18 که f 3.5-5.6 در حالت زوم قادر به استفاده از عدد 3.5 نیستید!و تصور من این است که برای همان فوکوسی که عرض شد لنز زوم بصورت اتوماتیک و برای عمق بیشتر دیافراگم را تا حد امکان بسته تر نگاه می دارد. شاید دلیل اینکه لنزهای زوم اغلب- در حد اطلاعات اینجانب- عدد f.2.8 کوچکترین و بازترین f stopرا داراست که فوق العاده آنرا گران قیمت می کند این عدد در لنزهای فیکس معمولی 1.8 و قیمت ها پایین تر است، در واقع طبق تجربیات حقیر در قیمت لنزها از هر نوعی که باشند fstop تاثیر زیادی دارد.
یکی دیگر از موارد اعوجاج و گاهی کشیده شدن تصویر در لبه های عکس در زوم های بالا در لنزهای زوم است که هر چند در دوربین های جدید و لنز های زوم با کیفیت تر بسیار کمتر شده اما هنوز گاهی در عکس ها دیده می شود. این مورد نیاز به توضیحات بیشتر دارد که از حوصله ی بحث خارج است.
در نهایت اگر چه ارادت شخصی اینجانب به لنزهای پرایم شاید کمی هم متعصبانه باشد اما در عمل خروجی عکس های لنز های پرایم جذاب تر و با عمق رنگ بیشتری است و هر چند لنز های زوم لنزی همه کاره و برای مصارف عادی کارآمد هستند اما متخصص نیستند اگر بخواهید کمی فراتر گام بردارید باید در کنار لنز های زوم از لنزهای prime هم استفاده کنید.