1 فایل پیوست
درباره بارت و کتاب پیام عکس
یادداشتی از دکتر مهدی مقیم نژاد در باره بارت و کتاب پیام عکس در وبلاگ ایشون که سال گذشته نوشته شده.
فرآیندهای دلالت ضمنی و جلوه های ویژه
رولان بارت در کتابش [پیام عکس] در بحث فرايندهاي دلالت ضمني مي گه:
... سه فرايند نخستين (جلوه هاي ويژه، ژست ها و اشيا) را بايد از سه فرآيند پسين (زيبایی نمايي، هنري نمايي و همسازي) متمايز ساخت، چرا که در سه فرايند نخست معناي ضمني با اعمال تغيير يا اصلاحي در خود واقعيت يعني در پيام صريح ايجاد مي شود. (قطعا این ترفند مختص عکس نیست). با این حال،اگر آنها را در زمره فرآیندهای دلالت ضمنی عکس بر می شماریم ، تنها از این روست که آنها نیز از اعتبار دلالت صریح برخوردار می شوند. عکس به عکاس این مجال را می دهدتا زمینه چینیها و آماده سازی هایی را که باید در هر صحنه عکاسی ایجاد کند،زیرکانه پنهان نگه دارد. با این حال باید گفت از منظر تحلیل ساختاری (جلوه های ویژه، ژستها،اشیا، زیبایی نمایی، هنری نمایی و همسازی) تضمینی وجود ندارد که محتوای مطرح در این فرایند لزوما مورد توجه قرار گیرد.
سپس در بحث جلوه های ویژه مثالی را ذکر می کند: عکسی که در سال 1951 به طور گسترده در مطبوعات آمریکا انتشار پیدا کرد ، برای سناتور میلارد تایدینگز به بهای از دست رفتن کرسی نمایدگی اش تمام شد. این عکس سناتور را در حال مذاکره با رهبر حزب کمونیست ، ارل براودر، نشان می دهد. در واقع این عکسی ساختگی بود که با کنار هم چسباندن دو چهره پدید آمده بود.
و این طور ادامه می دهد: اهمیت روش شناسانه جلوه های ویژه در این است که بدون هشدار و پیش بینی، در سطح معنای صریح مداخله می کند. آنها از باورپذیری خاص عکس ، - چنان که دیدیم ، که چیزی جز همان قدرت فوق العاده دلالت صریح نیست – بهره می گیرند تا پیامی صرفا صریح را به جای پیامی که در واقع کاملا ضمنی بوده قالب کنند: در هیچ گونه پرداخت دیگری معنای ضمنی نقاب «بی طرفی» و «عینی» بودن معنای صریح را بر چهره نمی گذارد. طبعا، دلالت تنها در صورتی امکان پذیر می شود که اندوخته ای از نشانه ها – که مقدمات رمزگان به شمار می آیند- موجود باشند.
