كاربرد فيلتر در عكاسي رنگي و سياه

[sanaz]

به نام خدا

قبل از پرداختن به كاربرد فيلتر ها لازم مي دانم براي عزيزاني كه در گام هاي اول كسب اطلاعات هستند چند مورد را توضيح دهم :‌
رنگهاي اصلي كه از تركيب آنها تمام رنگهاي موجود در طبيعت به دست مي آيند عبارتند از :‌ آبي (‌blue ) سبز (‌Green ) و قرمز ( Red ) كه به مخفف B,G,R خوانده مي شوند . رنگهاي فرعي كه از تركيب دو به دوي سه رنگ اصلي به دست مي آيند عبارتند از :‌ زرد ( yellow) از تركيب سبز و قرمز حاصل مي شود. ماژنتا (Magenta ) از تركيب آبي و قرمز حاصل مي شود و سايان(Cyan ) از تركيب سبز و آبي حاصل مي شود. رنگ زرد مكمل رنگ آبي است. رنگ سايان مكمل رنگ قرمز است و رنگ و ماژنتا مكمل سبز است.( رنگ مكمل رنگي است. كه از تركيب دو رنگ اصلي ديگر حاصل شده . مثلا وقتي مي گوييم رنگ زرد مكمل آبي است . خود زرد از تركيب دو رنگ اصلي ديگر يعني سبز و قرمز ساخته شده است.)
در دوربين هاي غير ديجيتال يعني دوربينهاي فيلمي عمل چند نوع فيلتر با كاربرد آنها در دوربين ديجيتال متفاوت است.
وقتي كه ما با فيلم حساس به نور يعني نگاتيو سروكار داريم با بحث درجه حرارت رنگي يا كلوين مواجه مي شويم . فيلمهاي رنگي از نظر حساسيت به چهار دسته تقسيم مي شوند :‌

1- فيلم هاي نور روز يا Daylight كه 5500 درجه كلوين هستند و براي عكاسي در نور روز ساخته شده اند.(Tape D )
2- فيلم photo-flood تنظيم شده براي نور چراغ با 3400 درجه كلوين(Tape A )
3- فيلمهاي Studio-flood با 3200 درجه كلوين براي نور چراغ (Tape B)
4- نوعي ديگر به نام (Tape G )براي كار آماتوري كه بين 3200 تا 5500 درجه كلوين به صورت اتوماتيك بالانس مي شود.

هنگامي كه از فيلم رنگي استفاده مي كنيم بايد به اين نكته توجه داشته باشيم كه حرارت رنگي فيلم با حرارت رنگي نور موجود برابر باشد در غير اين صورت رنگ ما به هم مي ريزد . به عنوان مثال اگر با فيلم نور روز كه براي 5500 درجه كلوين بالانس شده است در زير نور چراغ هاي معمول كه 3200 درجه كلوين هستند . كار كنيم رنگي كه پس از چاپ عكس مشاهده مي كنيم رنگ زرد (‌نارنجي ) است كه بر عكس غالب شده . اگر برعكس اين امر اتفاق افتند همه ي رنگهاي ما به سوي آبي مي روند.
نوعي فيلترهاي اصلاح كننده براي اين كار وجود دارند كه اساس كار آنها خنثي سازي است. درمواقعي كه نور موجود ما با نوع فيلم ما يكسان نيست. با اضافه كردن فيلتر رنگ مكمل رنگ ناخواسته را حذف مي كنيم مثلا براي خنثي كردن رنگ زرد حاصل ؛ از فيلتر آبي 80A يا 80B استفاده مي شود. اين سر ي فيلتر ها در عكاسي ديجيتال كاربرد ندارند. زيرا درآنجا تراز سفيدي مطرح مي شود.

فيلتر رنگي چيست؟
جنس اغلب فيلترها شيشه و يا ژلاتين رنگي است كه رنگ همرنگ را از خود عبور مي دهند و آن را تشديد مي كنند و رنگ مكمل خود را منعكس ساخته و آن را تضعيف مي كنند. به عنوان مثال يك فيلتر قرمز پرتوهاي طيف قرمز را از خود عبور مي دهد اما پرتوهاي آبي و بنفش و سبز را از خود عبور مي دهد.

فيلترهاي سياه و سفيد ؟

در عكاسي سياه و سفيد دوگروه فيلتر كاربرد دارد:‌
1- فيلترهاي اصلاح كننده :‌عبارت است از فيلتر زرد و فيلتر زرد - سبز . كه هدف آنها كاستن اثر اشعه ي آبي - بنفش است. وقتي اين اشعه زياد باشد. درنواحي موجود باعث مي شود كه تصوير كمرنگ شود مثل آسمان - دريا و كوهستان. استفاده از اين فيلتر ها (‌زرد شماره 8 )‌ در عكاسي پرتره باعث مي شود تا موها و پوست تا حدي روشن تر شوند.

2- فيلترهاي كنتراست :‌وظيفه آنها در عكاسي سياه و سفيد جدا كردن دو ناحيه همجوار يك موضوع است كه با وجود رنگهاي متفاوت در تصوير سياه و سفيد به دو خاكستري همرنگ و يكسان تبديل مي شوند. مانند يك گل سرخ با برگهاي سبز كه بدون اختلاف رنگ تبديل به يك تصوير بي حالت و مسطح مي شود. اگر بخواهيم رنگ گل را روشن تر از برگ نشان دهيم كه از نظر زيبايي شناختي هم بهتر است. مي توانيم از يك فيلتر قرمز استفاده كنيم (‌ چون در پزيتيو رنگ همرنگ خود را روشن تر مي كند )‌
از فيلتر نارنجي هم مي توان براي كنتراست شديد ابرها استفاده كرد. همچنين به بافت سنگي حالتي برجسته مي دهد.
با استفاده از فيلتر سبز رنگهاي سبز بهاري به خوبي تفكيك مي شوند.

ضريب جذب نور :

به علت اينكه هر فيلتر قسمتي از نور را منعكس مي سازد. در نتيجه كمتر به فيلم نور مي رسد. براي جبران كمبود نور بايد نور بيشتري به فيلم بدهيم. هر فيلتر داراي ضريب خاصي است كه در نور سنجي بايد در نظر گرفته شود.كه با X نشان داده مي شود. هرچقدر فيلتر تيره تر باشد ضريب جذب نور آن بيشتر است. بعنوان مثال اگر در حالت بدون فيلتر شاتر 250 و ديافراگم 8 مناسب باشد و از يك فيلتر با ضريب 4x استفاده شود. از چند حالت مي توان براي محاسبه جبران نوري استفاده كرد:

1-بايد زمان نوردهي به فيلم 4 برابر شود. كه براي اين كار مي توان شاتر را ثابت نگه داشت و ديافراگم را دو درجه پايين آورد.يا برعكس . مي توان ديافراگم را ثابت نگاه داشت و سرعت شاتر را دو درجه پايين آورد (‌هر درجه شاتر دو برابر زمان درجه بعدي نور مي دهد )‌
2- يا مي توانيم 250 را در 4 ضرب كنيم و با سرعت 1000 عكس بگيريم. (‌اگر ضريب فيلتر 2 بود در 2 ضرب مي كنيم و با سرعت 500 عكس مي گيريم )‌
3- راه سوم اين است كه اگر با ISO 100/21 عكاسي مي كنيم. درجه ISO را بر ضريب فيلتر تقسيم كنيم . مثلا ISO 100 را بر 4 تقسيم مي كنيم كه حاصل 25 است. و محاسبه ي ديافراگم - سرعت را بر مبناي ISO 25 انجام مي دهيم.

انواع فيلترها :

1- فيلتر جاذب اشعه ماورا بنفش يا UV : پرتوهاي ماورا بنفش هميشه در نور روز وجود دارند و روي عكس نوعي خفگي تصوير ي ايجاد مي كنند و در عكسهاي رنگي ممكن است سبب ايجاد كمي آبي ناخواسته شود اين فيلتر از اين امر جلوگيري مي كند. فيلترUV به عنوان محافظ لنز بسيار خوب است . سعي كنيد هميشه روي لنز آن را ببنديد.

2ـ فيلتر ND :‌ اين فيلتر ها به فيلترهاي خاكستر معروفند و تمام طول موجها را به يك نسبت از خود عبور مي دهند. اگر در نور آفتاب استفاده كنيد . حالت ابري به عكس مي دهد.

3- فيلتر پلاريزاسيون :‌نور هنگامي كه روي يك سطح براق مثل آب و شيشه بتابد. انعكاس مي يابد و امواج بازتابيده در يك جهت نوسان مي يابند كه در اين صورت مي گويند نور قطبي (‌پلاريزه )‌ شده است. اين فيلتر انعكاسات مزاحم سطح آب يا شيشه را مي گيرد.

4- نرم كننده ها (‌Diffusion) :‌ يكي از اساسي ترين كاربرد اين فيلترها در عكاسي چهره است كه باعث نرم شدن شكستگي ها و چين و چروك آن مي شود. نرم كننده ها اغلب كنتراست را كاهش مي دهند . بسياري از اين فيلترها حالت شيشه هاي بخار گرفته دارند.

5- فيلترهاي ستاره ساز:‌اين فيلترها نقاط نوراني تصوير را تبديل به ستاره هاي 4 و 6 و يا 8 پر مي كنند. سطح آنها به طور ظريفي خراش داده شده است.


http://digitalcamera.akkasee.com/archives/000256.phpظ

6- فيلترهاي تدريجي :‌اين فيلترها بيشتر به صورت شيشه هاي مربعي رنگي يا خاكستر ي است. كه بعضا از بالا به پايين و يا برعكس غلظت آنها كاهش مي يابد . نوعي از آنها نيمه رنگي هستند. كه براي رنگي كردن نيمي از تصوير كاربرد دارند.

7- فيلترهاي تبديل رنگ نور :‌ در عكاسي فيلمي كاربرد دارند. شامل سري 80 (‌آبي روشن و تيره - براي افزايش دماي نور - مخصوص استفاده از فيلم نور روز در نور لامپهاي تنگستن - فتوفلاد و هالوژن )‌ و سري 85 (‌ نارنجي روشن و تيره - براي كاهش دماي نور - مخصوص استفاده از فيلم فتو فلاد و تنگستن در نور روز)به كار مي روند.

8- فيلترها چند تصويري :‌ معروف به منشوري كه تصوير موضوع اصلي را تبديل به چند تصوير درهم مي كنند يا يك تصوير را تكرار مي كنند.

فيلترها انواع بسيار زيادي دارند كه هركدام به نوعي مي توانند در بهبود كيفت عكس موثر باشند و همچنين جلوه هاي زيبايي به كار بدهند مانند فيلتر Fog كه براي عكاسي منظره حالت مه مانند به تصوير مي دهد و بسيار زيباست.

چند تذكر :‌
فيلترهاي ژلاتيني با وجود تنوع بسيار زيادي كه دارند به دليل شكننده بودنشان با كمترين تماسي خراش برمي دارند و اثر انگشت از روي آنها پاك نمي شود به همين دليل براي كار آماتوري فيلترهاي شيشه اي مناسب ترند.
فيلترهاي مربعي شيشه اي معمولا در ميان يك حلقه فلزي جاي دارند و قابل تعويض هستند و از نظر قيمتي به صرفه تر از فيلترهاي تك دايره اي هستند.
در خريد فيلتر خيلي دقت كنيد كه ساخت كارخانه هاي معروف و معتبر باشند. يك فيلتر معيوب ارزش دوربين و لنز خوب را از بين مي برد. دقت كنيد سطح فيلتر بايد صاف و عاري از هر موجي باشد. فيلترهاي مرغوب اغلب داراي كاتالوگي هستند كه مي توانيد جلوه هاي فيلترها را روي عكسهاي گرفته شده توسط آنها مشاهده كنيد.

موفق و پيروز باشيد.


sanaznafez@yahoo.ca

[M.R.Shahbazi]

مطلب بسيار جالبي بود. دست شما درد نكند.
در اين زمينه خواندن مقالات زير نيز خالي از لطف نيست:
قسمت 1 تا 4 مقاله فيلترهاي اپتيكي و دوربين هاي ديجيتال:
http://digitalcamera.akkasee.com/archives/000253.php
http://digitalcamera.akkasee.com/archives/000254.php
http://digitalcamera.akkasee.com/archives/000255.php
http://digitalcamera.akkasee.com/archives/000256.php

و مقاله تجهيزات جانبي لنز براي دوربين هاي ديجيتال
http://digitalcamera.akkasee.com/archives/000699.php

[آرش]

ساناز جان درود
لازم به گفتن نيست ! ولي خوب من از نوشته هاي شما خيلي استفاده ميكنم اميدوارم كه ادامه بدين
رهرو آن نيست كه گه تند و گهي خسته رود
رهرو آنست كه آهسته و پيوسته رود
باقي بقايتان
بدرود.

[fireboy]

سلام . ممنون و خسته نباشيد.
نمونه اي از عكس مورد 2 و 4 ميخواستم ببينم.!!؟

[sanaz]

سلام
نمونه اي كه خواسته بوديد در اين جا وجود دارد.

http://digitalcamera.akkasee.com/archives/000255.php
محوي فيلتر Diffuser كاملا آشكار است.

[fireboy]

بله ممنون ساناز خانم اما غير از اينها منظورم بود :roll:

[sanaz]

سلام.
من امكان اينكه از عكسهايي كه خودم با Diffuser گرفتم بگذارم رو در اينجا ندارم. چون فكر مي كنم مغايرت داشته باشه!‌ چون اين فيلتر بيشتر براي عكاسي پرتره بكار مي ره مخصوصا از صورت خانمها....
نمونه اي كه از آقايان با اين فيلتر گرفته باشم ندارم... و اما فيلتر ND ... اين فيلتر خيلي مفيد و مناسبه و حتي مي تونيد به عنوان محافظ لنز ازش استفاده كنيد... اگر خودتون امتحان كنيد بهتره اما من سعي مي كنم در اولين فرصت نمونه عكسها با فيلترهاي مختلف رو براتو ن بگذارم.. البته در يك سايت جداگانه ... اما در سايتهاي مختلفي كه در همين جا معرفي شده مي توانيد نمونه ي فيلترها را ببينيد.
موفق باشيد.

[fireboy]

باز هم ممنون و يه شوال ديگه كه برام پيش اومد اينكه به چه دليل از خانم ها بيشتر !؟

[sanaz]

سلام!
به اين دليل كه خانمها برخلاف آقايان بيشتر تمايل به رتوش عكس دارند . به دليل اينكه تمام نقاط ضعف صورتشان مثل چروك و لك و ... !!!! را مي خواهند نبينند... در يك كلام بسيار علاقمندند كه عكس آنها واقعا برعكس خودشان باشد!!! اين يك خصلت است كه اكثر بانوان دارند كه اين امر براي اكثر آقايان مهم نيست.. به همين دليل اين فيلتر براي كساني كه مايلند از رتوش (‌دستي يا كامپيوتري )‌ استفاده نكنند. تا حد زيادي به دليل محو كردن چروكهاي ريز صورت و خال و... به كار مي آيد...

[fireboy]

در مورد فيلتر skylight و spotfilter اطلاعاتي ميخواستم . چون نمونه عكس اين 2 نوع رو پيدا نكردم در جايي.