سياه و سفيد

[Doncorleone]

سلام....
چون بحث فیلمبرداری فیلمهای سینمائی پیش اومد و منم عاشق سینما هستم، گفتم یه چیزی بگم.
فکر کنم بحث حفظ نور و رنگ صحنه، یا در واقع راکورد نوری صحنه به مدیر فیلم برداری ربط داره.. اون تور که آرش عاشوری نیا اشاره کرد حتی در درپیت ترین فیلمهای سینمای ایران هم این حفظ نور رو میبینیم.. دلیلش به نظر من اینه که اولا در 99 درصد مواقع، تمام پلان های یک صحنه رو یکجا میگیرن و معمولا تمام تمرین ها با بازیگرا انجام میشه و تو چند تا برداشت سر و ته نما رو هم میارن و گل میگیرن... برای همین ظرف این چند ساعت، مغمولا نور صحنه اگر نمای بیرونی باشه زیاد تغییری نمیکنه مگر مواقع خاص که دم غروبی چیزی باشه یا یه ابری بیاد جلوی خورشید که در اینصورت مدیر فیلم برداری انقدرو میفهمه که راکورد نور به هم خورده و یه جوری درستش میکنه.. نماهای داخلی هم که بخاطر نور مصنوعی معمولا راکوردش حفظ میشه...
اما سینمای خارجه... اولا مدیران فیلم برداری های بزرگی در تاریخ سینما بودن که کارائی کردن که نگو و نپرس.. و ما اینجا میگیم یه نمای دو نفره رو با چند تا برداشت میگیرن و نور صحنه تقریبا همونه.. اما بحث وقتی پیچیده میشه که مثلا آقای استنلی کوبریک خدابیامرز، تو اون فضای برفی و اون نورپردازی پیچیده فیلم Shining ، میاد و یه نما رو 68 بار تکرار میکنه... که جک نیکلسون رو دق میده، اونجا راکورد نور رو حفظ کردن هنر میخواد..
اما بحث سینمای هالیوود هم جالبه...
بعضی از big production های هالیوود در چندین کشور با چندین شرایط آب و هوائی مختلف ساخته میشن.. موضوع مهم به غیر از نماهای دو نفره، یک دست در آمدن رنگ و کنتراست این همه نما هست.
برای همین کلا بحث مدیر فیلم برداری مخصوصا تو فیلمهای هالیوودی خیلی پیچیده میشه.. با اجازه دوستان یه سری از حرفای مدیرای فیلم برداری رو براتون نقل میکنم که شاید خالی از لطف نباشه.. اما تو پست های بعدی.

[Kaveh Ghobadi]

سلام...

پیرو اینن بحث این استنلی کوبرک عزیز ( بنده از عشاق ایشان هستم ) روش های جالبی داره(داشت) و یکی از این روش ها روش قرون وسطایی چوب است (بود).حالا چطور ؟ ایجوری که یک قطعه چوب را در محلی ( که اغلب خودش میداند ) به طور عمود قرار میدهد و فردا برای برداشت ها به سراغ آن رفته و هنگامی که سایه به جایی رسید که دیروز علامت گذاشته است شروع به فیلمبرداری میکنند(میکرد).این موضوع رو بنده در یک مجله ی سینمایی خوندم.

اما آرش جان ، اغلب کارهای دیجیتال حال حاظر سینمای ما در دبی بر روی نگاتیو دوباره چاپ میشوند تا در سینما ها نمایش داده شوند.این برگردان تا حدودی بر روی تصاویر تاثیر میگذارد.

[Doncorleone]

در فیلم اسکندر ساخته الیور استون و به مدیریت فیلم برداری رودریگو پیترو، چون فیلم لوکیشن های بسیار متنوعی داشته از شمال تایلند بگیر تا مراکش و فرانسه، از 6 نوع فیلم خام و چندین فیلتر مختلف استفاده شده.. تمام تست ها زده شده و راش ها توی یه لابراتوار تو فرانسه چاپ شده... بعد از فیلم برداری هم تک تک نگانیو های فیلم به کامپیوتر منتقل شده و بوسیله "دیجیتال اینترمدیت" تصحیح رنگ و نور شده و دوباره روب نگاتیو 35 چاپ شده..
در فیلم گزارش اقلیت ساخته استیون اسپیلبرگ، به مدیریت فیلم برداری یانوش کامینسکی، اسپیلبرگ و کامینسکی هر کاری میکنن تصاویر فیلمشون اونطور که مد نظرشونه نمیشه.. اولا میخواستن فیلم گرین دار باشه و ثانیا اینکه میخواستن تصاویر کل فیلم یه رنگ خاص داشته باشن، برای همین وقتی میبینن که هیچ فیلتری جواب نمیده، خودشون یه فیلتر میسازن تا به اون رنگ مورد نظر برسن... فیلم هم فرمت سوپر 35 هست که با دوربین پاناویژن فیلم برداری شده و رنج لنزی فیلم هم بین 1405-21 mm هست...

کل نورپردازی فیلم barry lyndon استنلی کوبریک با شمع بوده...

فکر کنم حالا معلوم میشه که چرا فیلمهای بزن و درروئی تلویزیونی انقدر مشکل دارن.. و مشکل اساسی تر هم فکر کنم سیستم بتاماکس یا دی وی باشه که انقدر با حساسیت بالا این تفاوت ها رو نشون میده.. البته این موضوع رو دقیق نمیدونم.. دوستان من خیلی با دی وی فیلم کوتاه ساختنو با نورپردازی درست هیچ وقت همچین مشکلی نمیبینم تو فیلماشون... حتی تو سریال باغ مظفر هم این مشکل به چشم نمیاد.. پس هرچی هست از فیلم بردار و نورپرداز که قد اسب سواد سینمائی و آکادمیک ندارن که هیچ، حتی تجربه هم ندارن... البته اینا فقط نظر منه و ممکنه 100% اشتباه باشه.. فقط خواستم یه چیزی بگم و یه پست طولانی بزنم... همین

[Arash]

خوب چندتا مساله وجود داره...
درمورد فيلمبرداري ديجيتال مشكلاتي كه بوجود مياد.... مهمترينش همون مساله اسب هست! يعني خيلي جاها ميبينم كه وايت بالانس اتوماتيك است و دو دوربين و هردوربين هم ساز خودش رو ميزنه!

اما يك چيزي در باغ مظفر به چشمم اومده... (خيلي فرصت نميكنم تلويزيون ببينم) اينه كه تصويرها بطور كلي خوبه.... اما نكته مهمش اينه كه به نظر مياد سايز سنسور هم بزرگه... تصوير سينمايي تر به نظر ميرسه...

براي اينكه از بحث دور نيفتيم.... اقا كاوه يا اميرخان يه توضيحاتي نسبت به نگاتيوهاي سياه و سفيد موجود در بازار ايران بدن... بد نيست...از لحاظ كنتراست... گرين و ...

[kakooch]

حالا اميرخان و يا آقا كاوه توضيح بدن كه كنترل رنگ، نور، كنتراست و موارد اين چنيني براي فيلم چگونه انجام ميشود؟
چون حساسيت يك فيلم سينمايي شايد به مراتب بيشتر از يك بروشور باشه... با عوض شدن صحنه ها هيچ تفاوتي نبايد به وجود بياد...

....

البته يقينا اشكال از تكنولوژي ديجيتال نيست.... بلكه از اپراتورهاي ناآگاهي كه با نسبت پسرخالگي پشت دوربين ميشينن و تكنولوژي ديجيتال اين امكان رو بهشون داده كه بدون هزينه زيادي دكمه ركورد رو فشار بدن...
در هر حال اگر دوستان توضيحاتي در مورد فيلمهاي سينمايي بدن جذاب خواهد بود.

به به*:) به کجاها که نرسیدیم!* خب. در مورد تصحیح رنگ. با توجه به اینکه فیلمهای مختلف رنگها رو مختلف رو ثبت می*کنن و اینکه انحراف فرکانسهای مختلف نور توی لنزهای مختلف متفاوته و لنز، فیلم، زاویه شاتر و البته نور همه تو رنگها اثر دارن یکی کردن رنگها از اون کارهای پیچیده هستش.

1- این کار از اون کارایی هست که به شدت ریش سفید لازم داره. به این آدم ریش سفید همونطور که تو تیتراژ خیلی از فیلمها دیدید می*گن Color consultant یا مشاور رنگ که کارش مشاوره به فیلمبردار و نورپرداز در مورد رنگ هست و تو مرحله بعدی هم کار اصلی رو می*کنه. البته تو ایران به طور معمول فیلمبردار و نورپرداز این شخص رو نه می*بینن نه می*شناسن. اما اون به هر حال وجود داره و پاسخ امولسیونهای مختلف تو دما ها و نورها و زمانهای مشخص رو با توجه به عمر امولسیون می*دونه (از رو تجربه)

2- کارگردان تو مراحل آخر کار فیلم مونتاژ شده و نهایی رو دوباره می*ده به لابراتوار برای کار اتانولاژ یا تصحیح رنگ.

3- اینجاست که می*بینیم سینما چه صنعت عجیبیه! تو اتاق اتانولاژ اون شخصی که بالاتر اسمشو بردم نشسته تو یه جای تاریک (شبیه به سالن سینما باید محیطش باشه، با همون چراغهای کوچیک سالن و همه چی) و فیلم رو نگاه می*کنه و شات به شات اختلاف اون چیزی رو که می*بینه با اون چیزی که باید تو همچون نوری ببینه رو یادداشت می*کنه. بعد فیلمو می*بره می*کاره رو دستگاه Color Timer و با توجه به یادداشتهاش دستگاه رو کار می*ندازه!

4- این دستگاه چیه؟ مفهومش خیلی ساده هستش. فیلم رو چسبیده به یک فیلم نور نخورده پوزتیو (به طور معمول کل کارهای لابراتوار روی پوزتیو هست بعد از اولین مرحله ظهور نگاتیو دوربین) از جلوی یک منبع نوری رد می*کنن که این منبع جلوش یک منشوره که نور یک لامپ سفید رو به سه نور قرمز و سبز و آبی تقسیم می*کنه، جلوی هرکدوم این نورها هم یه شاتر هست (گرد و شیاردار مثل شاتر دوربین فیلمبرداری) و بعد هم یه لنز که دوباره همه این نورها رو روی هم می*ندازه. حالا با توجه به کاستی یا زیادی مقدار روشنایی هر شات و یا با توجه به کمبود یا ازدیاد هر رنگ خاص توی یک شات این شخص محترم با باز و بسته کردن شاترها می*تونه ایراد رو اصلاح کنه.

5- واحد کار اینها Point یا به قول خودشون پونت هستش. چطوری؟ دستگاهی که روی 25-25-25 پونت! برای هر یکی از سه نور تنظیم شده باشه یک پوزتیو درست شبیه پوزتیو اولیه می*سازه. یعنی کپی برابر اصل و یعنی تنظیمات نرمال. آما! آما وقتی برای مثال شدت قرمز کم بوده تو یکجای فیلم اصلی این آقای رنگ باز! چیکار باید بکنه؟ قرمز رو زیاد کنه؟ نه! مثلث رنگهای RGB و تقاطعش با CMY رو یادتون هست؟ اینجا هم همینه. اگه قرمز رو زیاد کنه CYAN رو زیاد کرده و اگه آبی رو زیاد کنه اون موقع زردهای فیلم زیاد می*شن. پس برای اصلاح 3 پونت قرمز برای مثال این آقا می*تونه دستگاه رو روی 26-27-22 تنظیم کنه تا قرمز ورودی رو کم کنه (برای کنترل نور فقط) سبز رو دو تا زیاد کنه (برای زیاد کردن ماژنتا) و آبی رو هم کمی زیاد کنه (برای اضافه کردن زرد به ماژنتا برای پر نور کردن قرمز)

6- می*بینید که شدت نور رو هم می*شه تغییر داد با اینکار و اصلاح نور هم می*شه کرد. 0-0-0 یعنی صحنه سیاه بشه و 50-50-50 یعنی سفید. دیگه اینکه تو مثال بالا من شدت نور رو عوض نکردم اما می*شد اینکار رو کرد. دیگه اینکه در واقع شدت نور رو کمی عوض کردم تو مثال بالا چون این شدت ها لگاریتمی هستن و نمی*شه همینطوری جمعشون زد ولی خوب تو مثال بالا اینقدر کمه این ماجرا که نمی*شه گفت. در ضمن اون هم یه منشور ساده نیست اون بالا اونطوری که گفتم. یه منبع نوریه خیلی مدرن*تره :)

7- می*دونم که قدیمها به جای شاتر با فیلترهای مختلف و کم و زیاد کردن اونا اینکارو می*کردن و شدت هر نور رو با حجم فیلترها تغییر می*دادن و برای کاهش نور و ایجاد حالت خنثی (وسط) از فیلترهای ND استفاده می*کردن.

8- تو ایران دستگاهها خیلی قدیمی و نابود هستن و به طور معمول دیگه منبع نوریشون کالیبره نیست. برای همین هم شما یهو می*بینی خنثی دستگاه تبدیل شده به 40-40-35 برای مثال. البته نگران نباشید. اتانولاژ کارها اینقدر تیز هستن که با چشم به شما بگن وضع نگاتیو چیه.

9- بعضی از کارگردانها این قسمت رو جزو چرخه خلاقه تولید حساب می*کنن و خودشون بطور مستقیم روی کار نظارت می*کنن و بعضی جاها از عمد تغییراتی توی این قضیه می*دن. فکر می*کنم همه اینجا Hero کار 2002 آقای Yimou Zhang رو دیده باشن و مانورهاشو روی رنگ و تاثیر اونها روی فیلم. و اگه توی سینما این فیلم رو دیده باشید اون موقع قابلیتها و کنتراست عظیم رنگی نگاتیو رو درک می*کنید و اینکه تلویزیون هنوز چقدر عقب هستش.

10- فیلمبردار اونقدر کاری ازش ساخته نیست چون حتی اگه دوست داشته باشه که آب ببنده به کار نمی*تونه تو یه روز فیلم آنچنانی بگیره. تمرین (تمرین همه چی، حرکت دوربین، فکوس، نور، بازیگرا) و اولیت استفاده حداکثر از نورهای موجود و قیمت بالای نگاتیو باعث می*شه هیجکس تن به ریسک فیلمبرداری عجله*ای نده. برای همین هم بطور معمول تو ایران و تو اکثر دنیا روزی بین 4 تا 9 دقیقه فیلم می*گیرن (بسته به کارگردان و دورریزش هم داره، ممکنه روزی 10 تا 15 دقیقه بگیره اگه خیلی وسواسی یا کثیف کار باشه) و به همین خاطر هم فیلمبرداری فیلمها حدود 30 تا 45 روز طول می*کشه. که خب با توجه به پرتی مونتاژ و غیره یه سینمایی از توش می*کشن بیرون.

11- حتی اگه فیلمبرداری اینقدر علاقه*مند باشه و کارگردانی اینقدر با جرات که روزی 20 دقیقه فیلم بگیرن برای مثال یک مشکل دیگه هست. هیچ دو حلقه فیلمی حساسیت شبیه به هم برای نور و رنگ ندارن. و می*دونید که بزرگترین مگزین دوربین 35 میلیمتری 1000 فوت هست (که برای خیلی از فیلمها از 400 فوت استفاده می*کنن بخاطر سایز معقول ترش) که یعنی فقط 16000 فریم (سرعت نرمال، 16 فریم در فوت) که یعنی 11 دقیقه. تازه مگزین 400 فوتی که خیلی هم رایج*تره فقط 4.4 دقیقه فیلم نگه می*داره و خوب شما خودتون حساب کنید ماجرا رو و اینکه به هر ترتیب دیر یا زود باید فیلم عوض بشه و نمی*شه شاتهای بلند روی یک فیلم گرفت. اینجاست که اهمیت سانسیومتری روشن می*شه :)

12- و به عنوان ختم کلام، هر حلقه 400 فوتی قابل قبول و تازه قیمتش حدود 400 دلار هست و تاریخ گذشته*اش حدود 100 دلار. یعنی اگر یک کارگردانی 200 دقیقه برای فیلمش فیلم برداره (یعنی دور ریز متوسط نزدیک به کم) یعنی باید حداقل 45 حلقه 400 فوتی بسوزونه که می*کنه به عبارتی نزدیک 4 میلیون تومان فیلم تاریخ گذشته یا 16 میلیون تومان فیلم نو که تازه بماند بریز و بپا فیلمها در لابراتوار و غیره و هزار تا هزینه دیگه تولید! اینجاست که سینما مجبور می*شه بخاطر ماهیتش! عامه پسند بشه، ماهیتی که به پول وصله... شاید دیجیتال و استفاده*های سینمایی از اون (سینما برای سینما، سینما برای هنر یا هر چیزی به جز سینما برای پول) بتونه دوباره مثل وقتی که سینماگران فرانسه دوربینهای ارزون 16 رو به دست گرفتن و فیلمهای اساسی ساختن روح تازه*ای بدمه به سینما برای دیدن کارها و دیدهای متفاوت. کاری که کیارستمی به خوبی شروعش کرده :)

ممنون، کاوه.

پ.ن: آقا! چرا من هر چیزی می*نویسم از تاپیک اصلی دور می*شم؟ ؟

[نادر]

جناب كاوه

چون واضحه كه شما فرد بسيار مطلع و با تجربه اي هستيد ميخوام اين سوال رو بپرسم " به چه دليل شما وارد

دنياي ديجيتال نمي شويد ؟ "


يك مصاحبه از اقاي كسراييان ميخوندم كه ايشان در جواب همين سوال با شهامت كامل گفته بودند :

" من يك عمر با نگاتيو و تاريكخانه سر و كار داشتم و تمام ارشيوم نگاتيو هست عكاسي ديجيتال هم يعني كامپيوتر

كه من در اين سن ديگه توانايي و حوصله يادگرفتن اون رو ندارم ولي دخترم ديجيتال كار ميكنه "

حالا براي من سواله كه شما كه هم جوان هستيد هم معلومه كه بسيار با استعداد دليلتان چيست ؟

[Amir Mohebi]

كاوه جان ممنون، چقدر عالي بود
خيلي باعث خوشحاليست كه اطلاعاتت رو در اختيارمون مي گذاري.

[nmroshan]

لذت برديم كاوه عزيز. ممنون.

[infinity]

خب من در دو بخش عرايضي دارم:

بخش اول :

كاوه جان ! از ارائه مطالب شما كيف ميكنم ! واقعا زحمت ميكشيد و جدا استفاده ميكنم. يك پست شما از لحاظ كيفي و حتي كمي ، بهتر از صد تا پست بنده است. خسته نباشيد.

-------------------------------------------------------------------------------------
بخش دوم :

تمام آنچه را كه فرموديد در حد دو سه جمله و نه با اين دقت و جزئيات فني ، ميدانستم و بابت جزئيات دقيق و كامل و مفيد شما سپاسگزارم.

اما ...

اينطور شنيده ام كه روال امروز هاليوود و كمپاني هاي فيلم سازي اساسا دگرگون شده!
پس از فيلم برداري توسط دستگاهي بسيار دقيق و بسيار گران! فيلم ديجيتايز ميشود ! بعد از آن تمام كارها در كامپيوتر (* از آن كامپيوتر ها كه اصولا افراد درخواب هم نمي بينند و مخصوص كمپاني هاي توليد فيلم و انيميشن طراحي و ساخته ميشوند ) انجام ميشود ، تروكاژها و جلوه هاي ويژه و تنظيم نور و رنگ و صدا گذاري و تلفيق با نرم افزارهايي چون Maya و ... همه و همه با كامپيوتر !
بعد با دستگاهي كه باز اسم اون رو نميدونم ، اطلاعات ديجيتال با دقت بسيار زياد روي فيلم خام برگردانده ميشود و اصولا روال فعلي رايج در ايران در هاليوود بكلي منقرض شده است.

[Doncorleone]

مرسی کاوه خان... اطلاعات بسیار جذابی بود... من که از وقتی خوندمش فکر میکنم یه نموره سوادم رفته بالاتر. راجع به اون موضوعی رو هم که گفتین، استاد دیوید لینچ فیلم آخرش رو کامل با dv ساخته و افسوس خورده که چرا زودتر این مدیوم رو کشف نکرده، و گفته تازه میتونم هرچی تو فکرمه پیاده کنم.. خودشم نشسته تک تک نماها رو تصحیح رنگ و نور کرده..
http://www.inlandempirecinema.com/

اما چون اسم تاپیک سیاه و سفیده.. یه مقاله خیلی وقت پیش تو اینترنت خونده بودم راجع به بحث تکنیکی فیلم گاو خشمگین استاد اسکورسزی.. که یکی از بهترین فیلم برداری های سیاه و سفید تاریخ سینماست.. مفصل گفته بود از چه نوع فیلم خامی استفاده شده و خیلی چیزای دیگه.. الان میگردم ببینم میتونم پیداش کنم ترجمه اش کنم بزارمش اگه کسی لینکشو احیانا دیده بزاره.. یه مقاله همین مدلی دیگه هم راجع به فیلم فهرست شیندلر بود..