بسم الله الرّحمن الرّحیم و هو قدیم.
در عصر سلطنت اعلی حضرت قدر قدرت، قضا تؤامان، سکندر حشمت، دارا دربان، نواب اشرف، حضرت نایب السلطنة العلیه، عباس میرزا، ارواحنا فداه که خلف ارشد نامدار جمجاه، ظل الله، فتحعلیشاه قاجار است ابقی الله عمره و سلطنة و ادام الله ملکه که مرحمت بینهایت درباره کمترین دعاگو سرکیس ولد استپان خلیفه جلفای من قراء نخجوان داشت، و گویا که حسن خدمت کمترین در پیشگاه حضور والا جلوهگر شده بود، بنابر این قریه دره شام را در تاریخ سنه ۱۲۴۶ به این کمترین که دعاگوی دولت ابد مدت شاهی بودم تیول مرحمت فرمودند که صرف اوجاق دانیال (ع) نمایم و دعاگوی عمر و دولت شاه و شاهزاده و امیرزادهها باشم. در تاریخ سنه ۱۲۴۶ قریه دره شام را از عالیجاه محبعلی بیگ نخجوانی به مبلغ سه صد تومان گرفته، وقف اوجاق دانیال (ع) ساختیم، که هر کس در این مقام مبارک بعد از این خلیفه بوده باشد اولاً به دولت شاه ایران واجب است دعا نماید. ثانیاً لعنت خدا و نفرین رسول بر آن کس شود که این قریه را بفروشد و یا به بیع گذارد وصرف اوجاق ننماید. کتبه علی اشرف نخجوانی سده ۱۲۴۷
فضای داخل کلیسا به صورت صلیب (باسلیکا) میباشد که از سه قسمت ایوان نمازخانه و
محراب تشکیل شدهاست. ایوان بر روی دو ستون و دو نیمستون قرار گرفته در پشت آن و
زیر گنبد اصلی نمازخانه کلیسا واقع شدهاست. گوشههای مقرنس پاطاق گنبد دارای
تصاویری رنگی است که شیوه نقاشهای مذهبی قرن ۱۶ و ۱۷ میلادی را به یاد میآورد.
محراب در جانب شرقی نمازخانه قرار گرفته که ۹۶ سانتیمتر از کف نمازگاه بلندتر است.
ازاره محراب از سنگ مرمر است و بالای این ازارهها را هفت طاقنمای جناعی دو طبقه
زینت میدهد. از جمله تزئینات شگرف درون معبد سه نمازگاه سنگی انفرادی با حجاریهای
زیباست یکی از این نمازگاهها را در وسط محراب قرار دادهاند و دو تای دیگر در
طرفین شمالی و جنوبی و نمازخانه بزرگ و در محاذات همدیگر قرار گرفتهاند. این
نمازگاهها از آثار دوره قاجار به حساب میآیند.
بر روی ایوان دو طبقهای
متصل به دیوار جنوبی کلیسا قرار گرفته و دارای گنبدی هرمی شکل هشت ضلعی است که بر
روی هشت ستون استوانهای از سنگ سرخ با سرستونهای زیبا استوار گردیدهاست.
این برج در زمان عباس
میرزا نایب السلطنه مرمت شدهاست
پیشانی طاقهای بین این
ستونها که پا طاق گنبد برج محسوب میشوند، با نقوش برجسته فرشته، صلیب، ترنج،
ستاره و گل هشت پر زینت یافته ودر سطح ایوان برج، قبوری از بزرگان آیین دین مسیح به
چشم میخورد ودر دیوار ضلع شمالی این برج که بخشی از دیوار جنوبی کلیسا نیز بشمار
میآید، تصاویر بر جستهای از مریم مقدس و عیسای مسیح مشاهده میشود. در صحن این
برج، تعدادی قبر بهچشم میخورد که گفته میشود متعلق به افراد سرشناس و بزرگ مسیحی
است. همچنین گویا ناقوس برج توسط ایتالیاییها برای مرمت برده شده اما برگشت داده
نشدهاست.
در سال ۱۳۸۴ کارشناسان سازمان میراث فرهنگی طی مرمت بنا، بقایای استخوان حواریون و
قدیسین مسیح را کشف کردند که طبق روایات تاریخی در این کلیسا نگهداری میشدهاست.
آنها بقایای استخوانها را در میان دو طاق کلیسا شناسایی کردند. علاوه بر بقایای
استخوانی چند تکه تخته مربوط به جعبههای نگهداری این استخوانها، چند تکه پارچه
زرد و آجری، تکههای موم، گِل اخرا و دانههای کُندر نیز در این محوطه شناسایی
اسقف اعظم و خلیفه ارامنه تهران و شمال ایران با ارزشمند خواندن بقایای استخوانی
یافت شده در این کلیسا از احتمال تعلق این بقایا به جسد حضرت یحیی خبر داد.
این مطالب برگرفته شده از سایت
شـــــهربــــارونــــی - کلیسا